Langsung ke konten utama

Materi Basa Jawa Kelas XI

Serat Wedhatama punika anggitane kanjeng gusti pangeran adipati arya (KGPAA) Mangkunegara IV. Serat Wedhatama punika didikan luhur kagem membangun penggalih pekertine sinten kemawon ingkang membaca. Serat Wedhatama dianggit wujud sekar macapat pupuh pangkur, sinom, pocung, gambuh, kaliyan kinanthi.


A. MACA LAN NANGGEPI TEKS SERAT WEDHATAMA PUPUH GAMBUH LAN NITIK GURU GATRA, GURU LAGU, LAN GURU WILANGAN

Gambuh

Samengko ingsun tutur
Sembah catur supaya lumuntur
Dihin raga, cipta, jiwa, rasa, kaki
Ing kono lamun tinemu

  • Guru gatra yaiku wewaton jumlahnya larik saben sapada. Guru gatrane saben sapada papada sekar gambuh wonten 5.
  • Guru lagu yaiku wewaton dhong dhinge swanten saben pungkasane gatra. Guru lagune sekar gambuh yaiku u, u, i, u, o.
  • Guru wilangan yaiku wewaton jumlahnya wanda saben sagatra. Guru wilangan sekar gambuh yaiku 7, 10, 12, 8, 8.
  • Biasane sinerat 7u, 10u, 12i, 8u, 8o.

B. NEMOKAKE SERAT WEDHATAMA PUPUH GAMBUH LAN NJUMBUHAKE KARO KAHANANE BEBRAYAN

Gambuh

Kelak saya bertutur, empat macam sembah supaya dilestarikan,
Pertama : raga, kedua : sembah cipta, ketiga : sembah jiwa, dan keempat : sembah rasa, anakku. 
Disitulah akan bertemu dengan pertanda anugrah Tuhan

            Ingkang sampun dimaknakan dados basa indonesia wau saged ditemukan tuntunaning sugeng, umpami :
1. Manungsa kedah mengeyang gusti ingkang maha kuwaos.
2. Sembah dhateng Gusti ingkang maha kuwaos wonten patang werni yaiku sembah raga, cipta, jiwa, kaliyan raos.
3. Manungsa menawi sampun nglampahi patang seeyang punika wau, bahannya pikatuk anugrah dening Gusti ingkang maha kuwaos.

C. MBEDHAH PERANGANE SERAT WEDHATAMA PUPUH GAMBUH

        Sekar gambuh punika dibangun dening larikan-larikan ingkang disebutani guru gatra jumlahnya pitung gatra. menawi boten cocog kalih klintu satunya kemawon dening trapsila punika, tegese sanes sekar gambuh. jlentrehe kados lebet ngandap menika.

Sa/meng/ko ing/sun tu/tur                        (7u)
Sem/bah ca/tur su/pa/ya lu/mun/tur      (10u)
Di/hin ra/ga, cip/ta, ji/wa, ra/sa, ka/ki     (12i)
Ing ko/no la/munti/ne/mu                         (8u)
Tan/dha nu/gra/ha/ning Ma/non              (8o)

D. NULIS CAKEPAN TEMBANG GAMBUH

     Caranya nyocogake saged kanthi ngewahi tembung-cariyosipun utawi merubahnya papane tembung.

7u = Prakanca sregepe sinau
10u = Manut mituhu karo guru
12i = Aja nganti gawe cuwa lan lara ati
8u = Tumindak sing saru
8o = Tumindak mau ora kena di



Sumber : Gegaran Nyinau Basa Jawa 2 Kelas XI SMA/SMK/MA







Komentar

  1. Komentar ini telah dihapus oleh pengarang.

    BalasHapus

Posting Komentar

Postingan populer dari blog ini

Materi Basa Jawa

Busana Jawa         Ajining dhiri gumantung kedaling lathi, ajining sarira mengapan berada di busana. Mekaten punika abaan-abaan jawa supados priyantun jawa mencepat-penggalih caranya jumbuh merugi-mungel kaliyan ngetrepake busana utawi pakean. Busana kejawen ingkang jangkep pantas sekalinya priyantun kakung dumadon dening wolung werni. Wolung werni punika ginda dening inggil : blangkon, beskap, keris, cindhe, tagen, epek, timang, jarik, lan selop. A. Maca Lan Nemokakeisine Teks Dheskripsi Babagan Busana Jawa               Kados ingkang sampun nate dirunding, ingkang sinebut teks dheskripsi punika teks ingkang difungsikan kagem njletrehake samukawis kanthi nerangake katrangan ingkang ketingal. bet kalodhangan menika, samukawis ingkang diniatkan wujude busana adat jawa.        Kajawi punika ugi kedah saged mengayam kaliyan memberbedakan tembung-tembung ingkang difungsikan, tembung-cariyosipun men...

Sinau Basa Jawa

Panganan Tradhisional Jawa             Panganan tradhisional iku panganan kang kondhang ing papan utawa dhaerah tartamtu. Saben dhaerah biasane duwe panganan sing kondhang lan dadi ikon dhaerahe. Kayata coto lan konro ing Makasar, rendhang ing Padhang, lan sapanunggale. A. MACA LAN NAGGAPI TEKS   Gatekna pethilan teks ngisor iki!       Tumpeng iku cara nyuguhake sega lan lawuh jroning wangun bucu : amarga saka kuwi banjur diarani sega tumpeng. Olahan sega sing dianggo umume arupa sega kuning, senadyan karep uga digunakake sega putih biasa utawa sega uduk. Umume tumpeng disuguhake ing tampah kang arupa nampan gedhe, bunder, saka anyaman pring. Tampahe dilemeki godhong lan sega tumpenge dipanggokake ing tengah, diubengi lawuh lan janganan.         Tumpeng biyasane dianggo ing upacara tradhisional sing sifate seneng utawa sedhih. Tumpeng ing ritual jawa... B. NEMOKAKE NILAI-NILAI IANG KA...